Sarajevo – Sarajevska filharmonija i ove godine u okviru Festivala Majske muzičke svečanosti nastavlja saradnju sa Muzičkom akademijom u Sarajevu.
Koncert u ponedjeljak 4. juna u Narodnom pozorištu Sarajevo, sa početkom u 20 sati, biće prilika da se kao solisti predstave Branko Mlikota i Meho Radović, studenti II godine Muzičke akademije odsjek klarinet, izvedbom koncertnih komada za dva klarineta F. Mendelssohna, zatim Isak Haračić student IV godine izvedbom Rococo varijacija za violončelo i orkestar P. I. Čajkovskog, ruskog kompozitora poznog romatizma koji je iza sebe ostavio veliki broj djela za hor, kamernu muziku i solističke kompozicije za klavir i violinu, brojne opere, balete i šest simfonija.
Varijacije na rococo temu op. 33 napisane su 1877. godine, a posvećene su poznatom čelisti Wilhelm Fitzenhagen koji ih je i prvi put izveo u decembru 1877. Fitzenhagen je uzeo slobodu da preuredi kompoziciju tako da je verzija koja je štampana u Evropi imala malo toga zajedničkog sa originalnim djelom koje je napisao Čajkovski.
U drugom dijelu koncerta studentica II ciklusa studija Adela Šabić izvešće popularni koncert za klavir i orkestar u a-molu Edvarda Griega. Grieg je bio pijanista i kompozitor, a njegova djela su lirski dragulji nacionalno-romantičarskog muzičkog izraza. Neki su ga zvali i Chopinom sjevera zbog naročitih klavirskih minijatura, jednostavnih ali veoma privlačnih komada koji su ostali i danas neizbježnim dijelom pijanističkih repertoara.
Orkestar Sarajevske filharmonije predvodiće mladi dirigenti, studenti II ciklusa studija, Emir Mejremić i Slobodan Begić.
Rezervacija i kupovina ulaznica može se izvršiti na blagajni Narodnog pozorišta Sarajevo od 09:00 do 12:00 i od 16:00 do 19:00 sati ili na e-mail: reservation@saph.ba
Historijat Sarajevske filharmonije
Temelji na kojima je formirana Sarajevska filharmonija potiču iz vremenskog razdoblja prije Prvog Svjetskog rata. Tu spadaju instrumentalno muziciranje vojnih i drugih ansambla, kao štu su „Vojni muzički orkestar’’, „Đački orkestar Velike gimnazije u Sarajevu’’, „Muzikalni zbor za violine“ Srpskog pjevačkog društva „Sloge“, muzičko udruženje austrijskih činovnika „Mannergesangverein“ i dr.
Za razvitak muzičke kulture u našem gradu veoma je važno i djelovanje privatne muzičke škole, koju su u Sarajevu osnovali 1900. godine Franjo i Mara Mačejovski.
Neposredni prethodnik Sarajevske Filharmonije je bio Kvartet Filharmoničkog udruženja, koji je većim dijelom bio sastavljen od nastavnika Oblasne Muzičke škole. Članove kvarteta su činili: Josip Hladek i dr. Josip Goldberg – violine, Jakov Sternberg – viola, Beluš Jungić – violončelo, Klemens Menšik – klavir. Kvartet priređuje svoj prvi koncert 15. 04. 1920. godine u dvorani kina Imperijal , a na programu je bila isključivo klasična muzika.
Sarajevska Filharmonija je osnovana u julu 1923. godine, na osnivačkoj skupštini. Za prvog predsjednika je izabran dr. Bogdan Milanković. Kao opšti cilj novoosnovana institucija je postavila sebi u zadatak, pored simfonijskog koncertnog muziciranja i njegovanje narodne i opšte muzičke umjetnosti, oplemenjavanje muzičkog ukusa sarajevske publike i propagiranje muzike.
Prva skupština Sarajevske Filharmonije, na kojoj je izabran odbor, održana je u vrijeme ljetnih mjeseci 1923. godine. Tada se radilo o tome da se što brže pristupi organizacionom radu ovog, za Sarajevo, društva nove vrste i da ono već u koncertnoj 1923/24 sezoni bude spremno za rad. Program po kojem će postupati odbor bio je vrlo jednostavan: što više i što bolje muzike. Odbor je u prvoj godini rada ograničio svoj rad na četiri tačke programa, koje su i danas aktuelne i mogu predstavljati i danas smjernice djelovanja Sarajevske filharmonije:
– ojačavanje i dotjerivanje orkestarskog ansambla;
– stvaranje prilike i davanje pobude za umjetnički rad sarajevskih umjetnika;
– priređivanje koncerata priznatih umjetnika sa područja tadašnje kraljevine i iz inostranstva i
– stvaranje jednog umjetničkog centra koji bi umjetnicima dao jedno uporište, a publici garanciju kvaliteta.
Prvi koncert Sarajevske Filharmonije je održan 24. 10. 1923. godine. Na programu je bila uvertira za operu „Porin“ V. Lisinskog, Klavirski koncert g-mol – F. Mendelssohn-Bartholdy i Druga Simfonija L. van Beethovena. Koncertom su dirigovali A. Lukinić i J. Rozdalovski.
Da bi se shvatio značaj Sarajevske Filharmonije i njenog mjesta u muzičkom životu Sarajeva i Bosne danas, treba uporediti muzički život Sarajeva prije i nakon osnivanja Filharmonije. I nakon letimičnog pogleda može se zaključiti da je Orkestar Filharmonije odigrao veliku i značajnu ulogu u oblikovanju sarajevskog muzičkog života. Publici je pružena mogućnost da prati istorijski razvitak muzike kroz razne istorijske i umjetničke periode i na taj način da se upoznaje sa najznačajnijim djelima i radom najpoznatijih kompozitora. Kroz takav pristup muzičkom materijalu, polako je ulazila u tajne muzike i privikavala se na slušanje i, što je najznačajnije, mogla je razumjevati poruke, značaj i sadržaj djela koja se izvode.
Tragični događaji koji su potresali Evropu već nekoliko godina, svom silinom su obuhvatili i naše krajeve. Drugi Svjetski rat je prekinuo svaku dalju aktivnost na kulturnom planu u našoj zemlji, tako da je i rad Sarajevske Filharmonije bio nasilno prekinut. Mnogi članovi orkestra i upravnog odbora institucije su svoje muzičke instrumente zamijenili oružjem i otišli u NOB, da bi obranili svoju zemlju.
U toj borbi su postigli svoj cilj, oslobođenje od agresora, ali je cijena bila plaćena mnogim ljudskim životima. Za nastavak rada na njegovanju muzičke umjetnosti trebalo je sačekati oktobar 1948. godine, kada je, nakon oslobođenja, ponovno osnovana Sarajevska filharmonija. 1983. godine Sarajevska filharmonija dobiva šestoaprilsku nagradu.
Tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu od 1992. do 1995. orkestar je nastavio svoju koncertnu aktivnost, uprkos tragičnim gubicima i teškim uslovima rada. U napadima na grad ubijeno je sedam članova orkestra, a dvanaest ih je teško ranjeno. Teško je oštećena notna arhiva, a mnogi instrumenti su uništeni, oštećeni, izgubljeni. Uprkos svemu tome Filharmonija je i u ratnim uslovima nastavila svoj rad i održala 60 koncerata, od toga 20 u inostranstvu. Probe su održavane i u teškim zimskim uslovima, u podrumu sale, bez vode, bez grijanja i samo uz svjetlost svijeća.
Prekretnicu u radu Sarajevske filharmonije predstavlja koncert koji je održan 19. juna 1994. god. u ruševinama Vijećnice. Izveden je Mozartov Requiem, kada je dirigovao maestro Zubin Mehta, a solisti bili Jose Carerras, Ruggero Raimondi, Cecilia Gasdia i Ildiko Komlosi. Septembra 1994. god. Sarajevska filharmonija kreće na prvu turneju u Italiju, a uslijedila su gostovanja u Austriji (1995. i 1996.), Turskoj (1995), Češkoj (1995), Francuskoj (1997), Švicarskoj (1997), Italiji (1995-97). Ne zaboravljaju se ni bosansko-hercegovački gradovi, pa se redovno organizuju gostovanja i koncerti u njima. Pored umjetnika koji su nastupili na koncertu u Vjećnici 1994. (maestro Zubin Mehta i Jose Carreras), oktobra 1996. dolazi maestro lord Yehudi Menuhin (počasni dirigent Sarajevske filharmonije). Naredne 1997. god. na poziv generalnog sekretara UNESCO-a gosp. Federica Majora, Sarajevska filharmonija održava koncert u Parizu. U julu ’97 pred orkestar staje maestro Riccardo Muti i diriguje našim i talijanskim orkestrom i horom, na zadovoljstvo 7000 zaljubljenika muzike u Skenderiji. 1998. nastupa na festivalu Ravena u Italiji. Marta 1997. Sarajevska filharmonija snima svoj prvi CD. Sarajevska filharmonija njeguje zajedničke nastupe sa umjetnicima iz raznih zemalja svijeta, a to i dokazuju nastupi maestra Charlesa A. Ansbachera (Glavni gost dirigent), Mike Eishenholza, Ernsta Schellea, Riccarda Giovanninia, Gary Braina, Johanesa Wildnera, te solista Jon Kimura Parkera, Jenny Abel, Ivry Gitlisa, Ana-Maria Vere, Arve Tellefsena, Bernarde Fink-Inzko, Eijin Nimure, Petra Dmitrieva, Andreja Dieva, Maxima Vangerova, Simon Saheena…
Svojim koncertima, kojih je bilo 158 u periodu od 1993. do danas, sarajevski filharmoničari šalju harmonične zvuke koji bi trebali da budu „jasan i zvonak nagovještaj bolje budućnosti“, kako je naglasio predsjednik USA gosp. Bill Clinton na koncertu kojim mu je Sarajevska filharmonija poželjela dobrodošlicu u BiH i Sarajevo.
U svakom gradu gdje postoji, filharmonijski orkestar predstavlja centar muzičkog života, jednu od najvažnijih ustanova koja se bavi interpretacijom instumentalnih i vokalno-instumentalnih djela, kako iz evropske, tako i iz svjetske riznice muzičkih djela, ali ujedno on predstavlja i mjesto upoznavanja, spajanja i druženja ljudi.
Izvor: www.saph.ba
Pročitajte i:
